7 tips voor het naaien van tricot stoffen

Het naaien van tricot stoffen en stretch stoffen is voor vele naaisters lastiger dan het naaien van niet-rekbare stoffen. Dit is logisch, aangezien tricot stoffen en stretch stoffen op een iets andere manier moeten worden verwerkt. Omdat de stof rekbaar is, is het belangrijk dat de naden ook rekbaar zijn. Als de naden van rekbare stof niet rekbaar zijn, zullen deze sneller breken. Ook kan de stof wat meer schuiven, waardoor scheve naden op de loer liggen. Om u wat op weg te helpen,  hebben we de 7 belangrijkste tips bij het naaien en stikken van rekbare stoffen voor u op een rijtje gezet.

Dit artikel is herzien op 1 juli 2024.

 

In het vorige artikel bespraken we stoffenkennis over tricot stoffen. In dit artikel zijn kenmerken van tricot stoffen toegelicht. Hartelijk dank voor uw reacties onder het artikel en op Facebook! We kregen daarna vragen over hoe tricot stoffen gestikt zouden moeten worden. Daarom hebben we dit artikel opgesteld.

In dit artikel worden tricot stoffen, stretch stoffen en rekbare stoffen als synoniemen gebruikt. Tricot stoffen verschillen wezenlijk van geweven stretch stoffen, maar bij het verwerken van deze stoffen kunt u min of meer dezelfde werkwijze hanteren. Daar waar de werkwijzen verschillen, wordt dit duidelijk aangegeven.

 

Tip 1: Gebruik een stretch steek op de naaimachine bij het stikken van stretch stof

 

Op een naaimachine zitten steken die geen stretch bevatten en steken die wel een beetje mee rekken. Als je stretch stof naait, moet de naad natuurlijk mee rekken. Als de naad geen rek zou bevatten, zou de naad kunnen breken bij het aantrekken van het kledingstuk. Daarom is het belangrijk om altijd een stretch steek te gebruiken bij het naaien of stikken van rekbare stoffen. Maar wat zijn stretch steken precies en hoe herken je ze op je eigen naaimachine?

 

Wat zijn stretch steken op mijn naaimachine?

 

Op vrijwel elke naaimachine zitten een of meer stretch steken. We bespreken 3 soorten stretch steken, namelijk de flauwe zigzag steek, de rechte stretch steek en de steek met de tweelingnaald. Alle drie deze steken zorgen voor hetzelfde effect, namelijk een steek (en dus naad) die mee rekt. Wel worden ze het best op verschillende momenten en voor verschillende doeleinden gebruikt.

Ook bespreken we de mogelijkheid om rechte steken te gebruiken om rekbare naden te krijgen. Je kan alleen rekbare rechte naden krijgen als je gebruik maakt van speciaal garen.

 

Naaien met een flauwe zigzag steek

 

Op de meeste naaimachines zit tegenwoordig een flauwe zigzag steek. Als deze steek op voorhand staat ingesteld is dat natuurlijk erg handig. Maar geen nood als dit niet zo is, dan kun je hem namelijk vaak instellen.

De flauwe zigzag steek is een plattere zigzag. Door de zigzag blijft de naad rekbaar. De flauwe zigzag steek ziet er ongeveer zo uit als in onderstaand plaatje van de website van Bernina.

Mocht je nu geen flauwe zigzagsteek op de naaimachine hebben, heb je vaak wel een ‘normale’ zigzag steek op de machine. Deze zigzag steek kan vaak wat platter of rechter worden gemaakt. Hierdoor krijg je hetzelfde effect als de flauwe zigzag steek.

De flauwe zigzag steek of de rechter gemaakte zigzag steek is uitermate geschikt voor het naaien van de naden aan de binnenzijde van het naaiwerk. Deze naden zijn namelijk erg sterk, gebruiken relatief weinig garen en zijn goed rekbaar.

Het nadeel van de flauwe zigzag steek is dat deze steek niet zo mooi oogt. Daarom wordt deze steek in de regel niet gebruikt voor zichtbare naden, zoals zomen en doorstiklijnen. Daarvoor wordt vaker gebruik gemaakt van de driedubbele rechte stretch steek of de tweelingnaald.

 

Naaien met een driedubbele rechte stretch steek

 

Een driedubbele rechte steek heeft een mooi uiterlijk, is sterk en de naad behoud wat stretch. Deze steek is daarom ideaal om stretch stoffen en tricot stoffen te naaien.

De driedubbele rechte steek zit op vrijwel elke naaimachine, vlakbij de ‘normale’ rechte steek. Op het logo van deze steek staan drie streepjes naast elkaar, zoals te zien is op onderstaande afbeelding.

Bij deze steek wordt telkens een hele steek naar voren gemaakt en vervolgens een halve steek naar achteren. De steek wordt op die manier ‘dubbel’ of ‘driedubbel’ gestikt en krijgt daardoor extra kracht, stevigheid en stretch.

Het voordeel van deze steek is dat de naad er heel mooi uit ziet. Deze steek wordt daarom vaak gebruikt voor het doorstikken van tricot stoffen. Persoonlijk zet ik de naad wel op een extra grote lengte, omdat dat leidt tot een mooier effect, in mijn ogen. Deze steek kan ook worden gebruikt om zomen te naaien, maar vaak wordt de voorkeur gegeven aan de steek met de tweelingnaald.

Het nadeel van de driedubbele rechte steek is dat deze steek aanzienlijk meer garen verbruikt dan bijvoorbeeld de flauwe zigzag steek. Daarom wordt deze steek vrijwel nooit gebruikt voor naden aan de binnenzijde van de naaicreatie.

 

Naaien met een steek voor de tweelingnaald

 

Zomen worden vaak afgewerkt met een tweelingnaald en bijbehorende steek. Een tweelingnaald maakt twee parallelle rechte steken aan de voorzijde van het kledingstuk en een zigzag steek aan de achterzijde. De parallelle rechte steken aan de voorzijde ziet u op onderstaande foto.

Bij een tweelingnaald maakt de naaimachine gebruik van drie draden. Twee van de drie draden gebruikt u standaard, namelijk het klosje bovenop uw naaimachine en het spoeltje onder in het spoelhuis. Daarnaast maakt u gebruik van een tweede spoeltje dat u – vaak met behulp van een extra opzetstuk – plaatst aan de bovenzijde van uw naaimachine.

Raadpleeg voor de specifieke instellingen en inrijginstructies altijd uw gebruiksaanwijzing. Per machine kan dit namelijk verschillen.

Een steek met de tweelingnaald ziet er strak en professioneel uit. Door de zigzag steek aan de achterzijde is deze steek bovendien goed rekbaar. Deze techniek is uitermate geschikt voor het afwerken van de zomen van uw kledingstukken.

Een nadeel is wel dat u twee spoeltjes nodig heeft – en dus extra garen. Ook moet u de naaimachine apart inrijgen en een andere naald installeren. Daarom adviseer ik u om de zomen, bij gebruik van een tweelingnaald, altijd als laatst te doen. Hierdoor hoeft u maar een keer de naald te verwisselen en de draden opnieuw in te rijgen.

 

Naaien met een normale rechte steek en Seraflex garen

 

Elastische naden kunt u naaien met een rechte steek, mits u gebruik maakt van Seraflex garen. Dit speciale naaimachinegaren heeft iets van elasticiteit, waardoor ook bij rechte steken de naad rekbaar blijft.

 

Neem wel altijd de volgende adviezen ter harte als u Seraflex garen gebruikt voor het naaien van rekbare naden met een rechte steek.

• Gebruik de Seraflex garen altijd voor zowel de boven- als de onderdraad
• De bovendraadspanning moet zo laag mogelijk worden ingesteld – waarbij de naad natuurlijk nog wel goed moet blijven
• Gebruik een naald voor stretch stoffen bij geweven elastische stoffen en een jersey naald voor tricot stoffen
• Gebruik een naald met dikte 70 of 80

 

 

Tip 2: Gebruik het juiste naaimachine garen voor rekbare stoffen

 

Om tricot stoffen of stretch stoffen te naaien, heeft u goed naaimachine garen nodig. Het advies is om niet op garen te bezuinigen. Kwaliteit garen zal het uiterlijk van uw kledingstuk en de houdbaarheid en duurzaamheid van uw naden ten goede komen. En het is toch zonde om dure stoffen een goedkoper uiterlijk te geven doordat het garen bijvoorbeeld veel pluist?

Tricot stoffen en stretch stoffen worden het best genaaid met naaimachine garen van 100% polyester. Dit is een allround naaigaren van sterke kwaliteit. Daarnaast zal dit garen in de was ook niet krimpen (in tegenstelling tot katoen naaigaren).

 

Seraflex garen voor het naaien van tricot stoffen en stretch stoffen

 

Wilt u de mooiste kwaliteit steken in uw tricot stof en stretch stof? Gebruik dan het Seraflex garen van Mettler Amann. Dit garen is gemaakt van 100% polyester, heeft een hoge kwaliteit en bevat elasticiteit. Dit betekent dat u met een rechte steek tricot stoffen en stretch stoffen kunt naaien, met behoud van stretch. Daarnaast heeft dit garen een heel mooi uiterlijk en geeft uw zelfgemaakte kleding een mooi uiterlijk.

In onderstaand filmpje wordt duidelijk uitgelegd hoe de draad moet worden ingeregen en hoe de instellingen van de naaimachine moeten worden aangepast. Ook wordt de rekbaarheid van de steek gedemonstreerd. Kijk onderstaand filmpje en overtuig uzelf!

 

 

Tip 3: Gebruik de juiste naaimachine naald voor uw stof

 

Voor elke stof is een ander type naald geschikt. Gebruikt u een andere naald dan geadviseerd? Dan kunt u uw stoffen beschadigen. Voor tricot stoffen is bijvoorbeeld een andere naald geadviseerd dan voor geweven stretch stoffen. Daarom is het belangrijk om te weten met welke stof u precies werkt.

 

Hoe herken ik tricot stoffen?

 

Tricot stoffen zijn gebreid en hebben daardoor de bekende v-structuur. Deze v-structuur kunt u goed zien als u de stof een klein beetje uit elkaar rekt. Lees meer over het herkennen van tricot stoffen in het artikel: stoffenkennis over tricot stoffen.

 

Lees het artikel over tricot stoffen

 

Naalden voor tricot stoffen

 

Veel naaisters gebruiken voor het naaien van tricot stoffen stretch naalden. De steken zullen prima zijn, maar wel zal deze naald uw stof onnodig beschadigen. De stretch naald heeft namelijk een punt op het uiteinde, wat de gebreide (tricot) weefsels doorboort. Kleine gaatjes in uw stof zijn het gevolg.

Jersey of tricot naalden hebben daarentegen een ballpoint uiteinde, waardoor uw gebreide (tricot) stof onbeschadigd blijft. Het lijkt een klein verschil, maar voor de netheid van de naden en het breken van de stof is dit een essentieel verschil. Heeft u jersey naalden in huis? Gebruik deze dan voor het naaien van alle tricot stoffen, zoals katoen tricot stoffen, kinder tricot, baby tricot, paneelstof, boordstof en alpenfleece.

 

Naaien met tweelingnaalden

 

De tweeling steek is een rekbare steek met aan de voorzijde twee parallelle rechte steken en een zigzag steek aan de achterzijde. Om dit effect te krijgen heeft u een tweelingnaald nodig. Deze naald kunt u vaak gewoon in uw machine zetten. Let vervolgens wel op dat u een extra spoeltje garen nodig hebt. Kijk ook altijd even de benodigde instellingen van uw naaimachine na in uw gebruikshandleiding. Let daarnaast op dat u altijd de gewone rechte steek gebruikt als u naait met de tweelingnaald.

 

Naalden voor geweven stretch stoffen

 

Heeft u geen tricot stof maar rekt uw stof wel? Dan heeft u waarschijnlijk een geweven stretch stof, zoals stretch ribstof, stretch katoen of stretch viscose. Om deze stof te naaien dient u gebruik te maken van een stretch naald. Deze naald heeft een puntig uiteinde en kan een klein gaatje maken tussen de weefsels door, waarmee u uw stof netjes kan naaien.

 

Tip 4: Laat uw naaimachine het werk doen

 

Krult uw tricot stof om? Het kan zijn dat u (onbewust) toch wat aan de stof trekt, waardoor de krullen ontstaan. Juist bij tricot stoffen (en dus ook bij French Terry stof, boordstof en alpenfleece) is het belangrijk dat u de naaimachine het werk laat doen.

De naaimachine zal zelf de stof onder de naald doorhalen, middels het transport. Het enige dat u hoeft te doen is de stof begeleiden onder de machine. Hiermee bedoel ik: zorgen dat de stof op elkaar blijft liggen (bijvoorbeeld met wonder clips) en zorgen dat de stof recht blijft gaan. Wijkt de stof een beetje uit? Dan hoeft u alleen een beetje bij te sturen.

Ondanks dat u de stof niet trekt, kan het toch een beetje omkrullen. Dit kan bijvoorbeeld door de druk van het persvoetje gebeuren of het gevolg zijn van gebruik van een boventransport. Geen probleem als dit gebeurt. Het omkrullen zal in de regel meevallen in deze gevallen. De remedie is ook heel simpel: na elke naad strijkt u de naad en de stof in model.

 

Tip 5: Strijken, strijken en strijken…

 

Wilt u een mooi kledingstuk? Uw strijkijzer is uw beste vriend! Strijk na elke naad de naad en de stof in het gewenste model en u zult het verschil ervaren. Strijk bijvoorbeeld de naden open, zodat er geen verdikkingen ontstaan in het naaiwerk en de volgende naden op de juiste plek worden gestikt.

Daarnaast is het advies om de zomen te strijken voordat ze worden genaaid. Dit zal ook een sterke verbetering zijn van de kwaliteit van de zoom.

Met name bij stretch en tricot stoffen is strijken van groot belang om een mooi eindresultaat te verkrijgen. Deze stoffen krullen namelijk van zichzelf wat om bij het naaien. Door de naden direct te strijken, wordt de stof direct in de juiste en gewenste vorm geperst. U zult het verschil zeker ervaren.

 

Tip 6: Werk naden van rekbare stoffen netjes af

 

Tricot stoffen rafelen niet. Dit is het gevolg van het breien van de stof tijdens het productieproces. Let op: geweven stretch stoffen zullen wel een beetje rafelen op den duur.

Ondanks dat tricot stoffen niet rafelen (en de afwerking van naden dus niet primair dient om rafelen tegen te gaan) is het natuurlijk wel veel netter om de stof wel af te werken. Ook zal het kledingstuk in de was netter blijven als de naden wel zijn afgewerkt.

Ook bij het afwerken van naden bij stretch en tricot stoffen is het van groot belang dat de afwerking rekbaar is. Als dit niet zo is, zal de afwerking uiteindelijk kunnen breken. Dat zou natuurlijk zonde zijn! Stelt u eens voor: heeft u mooie rekbare stof gevonden, naait u de naden met elastische steken of met speciaal elastisch garen, maar knapt de afwerking… Maar hoe kunt u de naden dan het beste afwerken?

Naden van stretch stoffen en tricot stoffen werkt u het best af met een zigzag steek of overlock steek. Als u rekbare naden heeft gestikt, kunt u voor 3 soorten afweking kiezen. Dit zijn:

1. Naden afwerken met een zigzag steek
2. Naden afwerken met een overlock steek op de naaimachine
3. Naden afwerken met een overlockmachine

 

Naden afwerken met een zigzag steek

 

De meest simpele manier om een naad af te werken is om een zigzag steek op de naden te stikken. Dit is een normale zigzag steek, u hoeft hiervoor geen instellingen aan te passen. De zigzag steek is van nature rekbaar. Voor het eindresultaat van deze steek ziet u onderstaande afbeelding van Knipmode.

De zigzag steek zorgt ervoor dat de stof (tot aan de zigzag) netjes blijft. Eventueel rafelen – bijvoorbeeld bij geweven stretch stoffen – zal hierdoor ook worden tegengegaan. Na de zigzag steek is de stof echter niet afgewerkt! Daarom is belangrijk dat u eventuele stofresten na de zigzag steek kort wordt weggeknipt.

 

Naden afwerken met een overlock steek op de naaimachine

 

Op de meeste naaimachines zijn overlocksteken beschikbaar. U kunt ervoor kiezen om de naden met deze steken af te werken. Vervolgens knipt u eventuele stofresten na deze steken weg, gelijk aan de werkwijze van de zigzag steek.

Deze steek is steviger dan de zigzag steek, maar gebruikt ook aanzienlijk meer garen. Daarnaast ziet de steek er mooier uit. Voor het afwerken van naden aan de binnenkant van een kledingstuk wordt echter vaker de zigzag steek gebruikt dan een overlock steek op de naaimachine.

 

Naden afwerken met een overlockmachine

 

Met een overlockmachine of lockmachine werkt u eenvoudig naden meerdraads en stevig af. De naden zien er professioneel uit en overtollige stof wordt door de machine zelf netjes weggesneden. Deze manier van afwerking is zeer stevig en elastisch.

De steken ogen professioneel, zoals op onderstaande afbeelding van Bernina te zien is.

Voor het afwerken met een overlockmachine heeft u natuurlijk wel een overlockmachine nodig. Deze machines zijn er in vele prijscategorieën en kwaliteitsklassen. Sommige naaisters zweren bij het werken met een overlockmachine, anderen werken al decennia zonder. In beide gevallen kunt u mooie kledingstukken en naaicreaties maken.

 

Overlockmachine of naaimachine?

 

Soms vragen mensen of ze beter een overlockmachine of een naaimachine kunnen kopen. Het antwoord hierop is afhankelijk van uw situatie.

V: Ik heb al een naaimachine. Op welke machine kan ik het best of mooist mijn naden afwerken?

A: Op beide machines kunt u naden afwerken. Afwerking ziet er het meest professioneel uit op een lockmachine.

 

V: Ik heb nog geen naaimachine of overlockmachine. Welke kan ik het best aanschaffen?

A: Een naaimachine! U kunt namelijk wel afwerken op een naaimachine, maar stikken (zoals doorstikken en zomen naaien) niet op een lockmachine.

 

Tip 7: De allerbeste tip voor het naaien van tricot stoffen en stretch stoffen

 

Het beste advies om tricot stof te leren naaien, is om dit gewoon te gaan oefenen! Gebruik proeflapjes, probeer instellingen van je naaimachine uit en durf fouten te maken – en leer daarvan!

 

Heel veel plezier en succes! We zien graag uw reactie en foto’s van uw creaties tegemoet!